بررسي تطبيقي اصل و فلسفه سوگند در منابع مختلف

يكي از معارف قرآن كريم، سوگندهاي آن است. بسياري از محققان و مفسران قرآن كريم در گذشته و حال به موضوع سوگندهاي قرآن، توجه داشته و درباره آنها پژوهش هايي را انجام داده اند و به اين طريق، دريچه هاي تازه اي از معارف و آموزه هاي قرآني را به مشتاقان تعاليم آسماني قران، گشوده اند. مقايسه سوگندهاي قرآني با آنچه پيش از نزول قرآن يا همزمان با آن در ميان عرب جاهلي مرسوم بوده،‌مي تواند عظمت، زيبايي و شگفت و تازه بودن آنها را نشان دهد. مهم ترين متون ادبي عرب جاهلي ديوان شاعران است. آنچه از سوگند در اشعار عرب جاهلي اعم از قصايد، غزليات، رجزها به چشم مي خورد، سوگند به شمشير، شراب، زن يا چشم و ابروي معشوقه است ويا خاكستر اجاق و... اما سوگند هاي قران ضمن تازه و بديع بودن،‌موضوعات و مضاميني همچون نفس انسان، خورشيد، ماه، زمين و آسمان، روز، شب، لوح و قلم، خود پيامبر و قرآن و... را در بر دارد كه هر كدام از آنها حكايت از والايي، اهميت و عظمت موضوع سوگند دارد. اين پژوهش كه در 6 فصل تنظيم شده، از جهات و ابعاد گوناگوني به موضوع سوگند پرداخته است: فصل اول تحت عنوان كليات است كه سوگند از ديدگاه لغت و اصطلاح، از ديدگاه زبان و ادبيات فارسي، تاريخچه سوگند و پيشينه و فلسفه سوگند بررسي شده است. فصل دوم پيرامون آيات «لا اقسم» صحبت شده است. فصل سوم: «سوگند در قرآن» بررسي شده است كه سي و سه مسئله كه مورد سوگند خداوند در قرآن است مانند: فرشتگان، خداوند، پيامبر، تين، آسمان، پدر و فرزند بيان شده است. فصل چهارم سوگند در آئينه نهج البلاغه است كه فرازهاي گهربار نهج البلاغه كه در بر دارنده «قسم» مي باشند، گردآوري شده است.فصل پنجم سوگند در كتب مقدس است كه سوگند در كتب مقدس بررسي شده و سپس تفاوت اين سوگند ها و سوگندهاي قرآن ذكر شده است. در فصل ششم نيز سوگند در زبان لاتين بررسي شده است. در پايان نيز نموداري از اجزاء قسم و فهرست موضوعي آيات سوگند ارائه شده است.